ბიზნესი, ბორის ვიანი ქართულად და ფრანგულად Le petit commerce, Boris Vian en géorgien et en français

ბორის ვიანის \"ბიზნესი\" ქართულად და ფრანგულად (კითხულობს მთარგმნელი ბაჩანა ჩაბრაძე). გამოყენებული მუსიკა: ალენ გორაგერის \"ბიზნესი\". ჩაწერილია საქართველოს მწერალთა სახლის ლიტერატურული პოდკასტის ფარგლებში ავტორის 100 წლის იუბილესთან დაკავშირებით: https://soundcloud.com/writers-house-...

« Le petit commerce » de Boris Vian en géorgien et en français (lu par le traducteur B. Chabradzé). Musique utilisée : « Le petit commerce » d'Alain Goraguer. Enregistré à l'initiative de la Maison des écrivains de Géorgie à l’occasion du centenaire de Boris Vian : https://soundcloud.com/writers-house-...

Writers' House Georgia : https://soundcloud.com/writers-house-...

იარაღით მოვაჭრეების კრიტიკაში ორიგინალური არაფერია, მაგრამ ვიანი აქ თავად ოფიციოზს უტევს და ამხელს ზოგადად, საომარ პროპაგანდას, რომელიც ღირებულებების დაცვით აპელირებს და ხალხის სიკვდილზე ფულს აკეთებს. ავტორი ამას ირონიით აკეთებს და მერკანტილური მოვაჭრეების ცინიზმს ასე უფრო ეფექტურად ამხელს. ვიანი თავისი ეპოქის იმ იშვიათ ავტორთაგანია, ვისაც ცენზურა შეეხო ანტიმილიტარისტული შემოქმედებისთვის.

ბიზნესი

წინათ, ვყიდდი იებს,
ლამაზს, ნაირნაირს,
ვაფასებდი იაფს,
ვერ გავყიდე მაინც!
მაკრატლებიც ვცადე,
სარკე-სავარცხლებიც
და ნაკრებიც დავდე
დახლზე სამართებლის.
ტვირთსაც დავათრევდი
დაღმართების ჩავლით
და სკამ-სავარძლებიც
მიტენია ჩალით.
შევეწირე ლამის
მიუღწეველ მიზნებს…
მაგრამ ბოლოს, ნამდვილს
მივაგენი ბიზნესს! –

პარიზის ქუჩებში ვაქროლებ “კადილაკს”,
მსახურებს დიდ ხელფასს ვაძლევ,
ყოველი ჟანდარმი ჩემი ძმაკაცია,
ცხოვრების მოვედი აზრზე:
ქვემეხებს ვყიდი!
მაქვს ყველა ფერის,
პატარა, დიდი,
მოკლე თუ გრძელი…
მყიდველი ბევრი ჰყავს ამ ძვირფას ინსტრუმენტს.
– ბავშვს უარს ნუ ეტყვით, თუ ქვემეხს ისურვებს!
– იყიდეთ ქვემეხი!

დაიკავეთ რიგი,
სადაც ლულა ელავს!
მისი ჭურვით ირგვლივ
გადავბუგავთ ყველას.
ნაცარტუტად ვაქცევთ
შენობას თუ ქუჩას.
გამოჩნდება საქმე,
დასაქმდება მუშა,
ოჯახს შექმნის ტკბილად,
ეყოლება ბავშვი,
სახელმწიფოს მიმართ
არ დარჩება ვალში –
წამოჩიტულს, მყისვე
ომში გაისტუმრებს.
ბიჭიც, სიმღერ-სიმღერ,
შეაკვდება ჭურვებს!

ქვემეხზე იმდენი მივიღე დაკვეთა,
წითელზე, თეთრზე თუ შავზე,
რომ მესაფლავეებს აეწყოთ საქმე და
თავად კი აღმოვჩნდი მშრალზე –
ყველა კლიენტი
ჭურვს შეეხეთქა
და დავრჩი კენტად
ჩემს ქვემეხებთან…
და თავი მგონია კოშმარულ სიზმრებში…
ხალხს ვეძებ! ხელიდან მეცლება ბიზნესი!
– იაფად ქვემეხი!

ბორის ვიანი, 1955
ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ჩაბრაძემ
\"ფრანგული შანსონი\", ინტელექტი 2015 https://intelekti.ge/book_ge.php?id=462


Le petit commerce

J'ai vendu du mouron,
Mais ça n'a pas marché,
J'ai vendu des cravates,
Les gens étaient fauchés.
J'ai vendu des ciseaux
Et des lames de rasoir,
Des peignes en corozo,
Des limes et des hachoirs.
J'ai essayé les fraises,
J'ai tâté du muguet,
J'ai rempaillé des chaises,
Réparé des bidets,
Je tirais ma charrette
Sur le mauvais pavé,
J'allais perdre la tête,
Mais j'ai enfin trouvé :

Je roule en Cadillac dans les rues de Paris
Depuis que j'ai compris la vie.
J'ai un petit hôtel, trois domestiques et un chauffeur
Et les flics me saluent comme un des leurs.
Je vends des canons !
Des courts et des longs,
Des grands et des petits,
J'en ai à tous les prix.
Y a toujours amateur pour ces délicats instruments,
Je suis marchand d'canons, venez me voir pour vos enfants !
- Canons à vendre !

Avec votre ferraille
On forge ces engins
Qui foutront la pagaille
Parmi ceux du voisin.
Ça donne de l'ouvrage
À tous les ouvriers
Et chacun envisage
De fonder un foyer.
Pour se faire des finances,
On fabrique des lardons,
On touche l'assurance
Et les allocations.
Ça n'a pas d'importance
Car lorsqu'ils seront grands,
Ils iront, en cadence,
Crever pour quelques francs !

Je vendais des canons dans les rues de la terre,
Mais mon commerce a trop marché.
J'ai fait faire des affaires à tous les fabricants d'cimetières,
Mais moi maintenant je me retrouve à pied.
Tous mes bons clients
Sont morts en chantant
Et seul dans la vie
Je vais sans souci
Au coin des vieilles rues, le cœur content, le pied léger,
Je danse la carmagnole, y a plus personne sur le pavé...
Canons en solde !

Boris Vian, 1955
© Éditions Majestic-Jacques Canetti