თუ გსურთ, რომ პროექტის განვითარებაში რაღაც წვლილი შეიტანოთ და თუ გაქვს ამის საშუალება, მაშინ...
ლიბერთი–GE43LB0711121972197000
თიბისი–GE43TB7944745061100113
მიმღები–მირზა ცხოიძე
Facebook-https://www.facebook.com/SAQARTVELO.E...
ტექსტი ვიდეოში:
ქვეყნის ისტორიაში იყვნენ მეფეები, რომელთაც შინა თუ გარე მტრისგან დაუძლურებული საქართველოს განვითარების გზაზე დასაყენებლად მნიშვნელოვანი რეფორმები გაატარეს. რეფორმატორ მეფეებზე და მათი გატარებული რეფორმების შესახებ სასაუბროდ ისტორიკოს გიორგი ოთხმეზურს მივმართეთ.
ფარნავაზ მეფე
ფარნავაზის სახელთან არის დაკავშირებული ქვეყნის სამხედრო-ადმინისტრაციული პრინციპით მოწყობა. იყო რვა საერისთაო და ერთი სასპასპეტო. ერისთავებს თავიანთ საგანმგებლო ტერიტორიაზე სამეფო ხარკის აკრეფვა, ჯარის გამოყვანა და საკუთარ ტერიტორიაზე წესრიგის დამყარება ევალებოდათ.
ფარნავაზის სახელს უკავშირდება რელიგიური ცენტრალიზაცია. ჩვენი რელიგია ქრისტიანობამდე წარმართული იყო. ქვეყნის რელიგიური ტომობრიობის დაძლევა აუცილებელი იყო და ერთიანი მთავარი ღმერთი გახდა არმაზი ანუ მთვარის ღვთაება, აღმოსავლური სამყაროდან შემოსული ღვთაება.
ვახტანგ გორგასალი
ძალიან მნიშვნელოვანია ვახტანგ გორგასლის მეფობა, თუმცა მას კონკრეტული რეფორმა არ გაუტარებია. ვახტანგმა ქართველი ერის კონსოლიდაცია მოახდინა. ის დიპლომატიური გზებით მოქმედებდა, ქვეყნის სასარგებლოდ ძალიან კარგად გამოიყენა ირანელთა ქვეშევრდომობაში ყოფნაც და შემდეგ ირანელთა და ბიზანტიელთა დაპირისპირებაც.
ქართლის სამეფოში, სადაც მაზდეანობა იქადაგებოდა და ქრისტიანობა იდევნებოდა, ვახტანგმა პირიქით მოახერხა და ქრისტიანობას სრული თავისუფლება მისცა, მაზდეანთა ეპისკოპოსი ციხეში ჩააგდო, მერე კი ქვეყნიდან გააძევა.
ვახტანგის სახელს უკავშირდება საეკლესიო რეფორმა. მან მოახერხა ის, რომ მთავარეპისკოპოსის მაგივრად საქართველოს საეკლესიო ტახტზე დაჯდა პირველი პატრიარქი პეტრე. ჩვენმა ეკლესიამ კი ავტოკეფალია მოიპოვა.
ბაგრატ III
ბაგრატ მესამე ერთიანი ფეოდალური მონარქიის პირველი მეფეა. ბაგრატმა აღმოსავლეთ და დასავლეთ საქართველოს გაერთიანების ძირითადი ბირთვი შექმნა. ამიტომაც იწოდება ბაგრატი \"აფხაზთა, ქართველთა, რანთა და კათხა\" მეფედ. ამ შემთხვევაში, სიტყვაში \"აფხაზთა\" მთლიანად დასავლეთ საქართველო იგულისხმება.
ამ ერთიან ქვეყანას ერთიანი სამართლებრივი სისტემა დასჭირდა და როგორც ჩანს შექმნილა ე.წ. ბაგრატ კურაპალატის სამართალი. მას კურაპალატის ტიტული ბიზანტიის იმპერიისგან ჰქონდა მინიჭებული. ქვეყანა სხვანაირ მმართველობას მოითხოვდა. შეიზღუდა დიდი ერისთავის უფლებები, რომლებიც სხვადასხვა ტერიტორიებს განაგებდნენ და თავიანთ თავებს ფაქტობრივად დამოუკიდებლად თვლიდნენ. ამას გარდა, მის დროს ეკლესიის საჭეთმპყრობელი ხდება კათალიკოს-პატრიარქი და ერთიანდება აღმოსავლეთ და დასავლეთ ქართული ეკლესია.
დავით IV აღმაშენებელი
ამ სიაში ერთ-ერთი პირველი ადგილი დავით აღმაშენებელს და მის რეფორმებს უკავია. პირველ რიგში, აღსანიშნავია დავითის მიერ გატარებული სამხედრო რეფორმა. მან შექმნა საქართველოს მუდმივი 20 ათასიანი ჯარი. ასევე იყო 20 ათასიანი ფეოდალური ლაშქარი, დავითს ჰყავდა თავისი მონა-სპა - 5 ათას კაციანი სამეფო გვარდია, რომელიც ყაზარმულ ცხოვრებას ეწეოდა და მხოლოდ მეფეს ექვემდებარებოდა. ასევე იყვნენ მეციხოვნეები, ვინც ციხე-ქალაქებს იცავდნენ. სამხედრო რეფორმა იმით დასრულდა, რომ დავითმა 40 ათასი ყივჩაღი ოჯახი ჩამოასახლა. თითო ოჯახიდან თითო მებრძოლის გამოყვანა დაავალა, სანაცვლოდ კი მიწები დაურიგა და საცხოვრებელი მისცა.
დავითის სახელთან არის დაკავშირებული სასამართლო რეფორმა, ამ სხდომებს დავითიც ხშირად ესწრებოდა.
მნიშვნელოვანია ასევე მსტოვართა ინსტიტუტის შექმნა. მეფეს თავისი ინფორმატორები ყველგან ჰყავდა. მსტოვართა ინსტიტუტი ქვეყნის გარეთაც მოქმედებდა და ისინი ვალდებულები იყვნენ მეფისთვის საქართველოს საზღვრებს გარეთ მიმდინარე ამბები მიეწოდებინათ. ამიტომაც იყო, რომ დავით აღმაშენებელი ყოველთვის დროულ ნაბიჯებს დგამდა საერთაშორისო მიმართულებით, რადგან იცოდა გარშემო რა ხდებოდა.
ლიბერთი–GE43LB0711121972197000
თიბისი–GE43TB7944745061100113
მიმღები–მირზა ცხოიძე
Facebook-https://www.facebook.com/SAQARTVELO.E...
ტექსტი ვიდეოში:
ქვეყნის ისტორიაში იყვნენ მეფეები, რომელთაც შინა თუ გარე მტრისგან დაუძლურებული საქართველოს განვითარების გზაზე დასაყენებლად მნიშვნელოვანი რეფორმები გაატარეს. რეფორმატორ მეფეებზე და მათი გატარებული რეფორმების შესახებ სასაუბროდ ისტორიკოს გიორგი ოთხმეზურს მივმართეთ.
ფარნავაზ მეფე
ფარნავაზის სახელთან არის დაკავშირებული ქვეყნის სამხედრო-ადმინისტრაციული პრინციპით მოწყობა. იყო რვა საერისთაო და ერთი სასპასპეტო. ერისთავებს თავიანთ საგანმგებლო ტერიტორიაზე სამეფო ხარკის აკრეფვა, ჯარის გამოყვანა და საკუთარ ტერიტორიაზე წესრიგის დამყარება ევალებოდათ.
ფარნავაზის სახელს უკავშირდება რელიგიური ცენტრალიზაცია. ჩვენი რელიგია ქრისტიანობამდე წარმართული იყო. ქვეყნის რელიგიური ტომობრიობის დაძლევა აუცილებელი იყო და ერთიანი მთავარი ღმერთი გახდა არმაზი ანუ მთვარის ღვთაება, აღმოსავლური სამყაროდან შემოსული ღვთაება.
ვახტანგ გორგასალი
ძალიან მნიშვნელოვანია ვახტანგ გორგასლის მეფობა, თუმცა მას კონკრეტული რეფორმა არ გაუტარებია. ვახტანგმა ქართველი ერის კონსოლიდაცია მოახდინა. ის დიპლომატიური გზებით მოქმედებდა, ქვეყნის სასარგებლოდ ძალიან კარგად გამოიყენა ირანელთა ქვეშევრდომობაში ყოფნაც და შემდეგ ირანელთა და ბიზანტიელთა დაპირისპირებაც.
ქართლის სამეფოში, სადაც მაზდეანობა იქადაგებოდა და ქრისტიანობა იდევნებოდა, ვახტანგმა პირიქით მოახერხა და ქრისტიანობას სრული თავისუფლება მისცა, მაზდეანთა ეპისკოპოსი ციხეში ჩააგდო, მერე კი ქვეყნიდან გააძევა.
ვახტანგის სახელს უკავშირდება საეკლესიო რეფორმა. მან მოახერხა ის, რომ მთავარეპისკოპოსის მაგივრად საქართველოს საეკლესიო ტახტზე დაჯდა პირველი პატრიარქი პეტრე. ჩვენმა ეკლესიამ კი ავტოკეფალია მოიპოვა.
ბაგრატ III
ბაგრატ მესამე ერთიანი ფეოდალური მონარქიის პირველი მეფეა. ბაგრატმა აღმოსავლეთ და დასავლეთ საქართველოს გაერთიანების ძირითადი ბირთვი შექმნა. ამიტომაც იწოდება ბაგრატი \"აფხაზთა, ქართველთა, რანთა და კათხა\" მეფედ. ამ შემთხვევაში, სიტყვაში \"აფხაზთა\" მთლიანად დასავლეთ საქართველო იგულისხმება.
ამ ერთიან ქვეყანას ერთიანი სამართლებრივი სისტემა დასჭირდა და როგორც ჩანს შექმნილა ე.წ. ბაგრატ კურაპალატის სამართალი. მას კურაპალატის ტიტული ბიზანტიის იმპერიისგან ჰქონდა მინიჭებული. ქვეყანა სხვანაირ მმართველობას მოითხოვდა. შეიზღუდა დიდი ერისთავის უფლებები, რომლებიც სხვადასხვა ტერიტორიებს განაგებდნენ და თავიანთ თავებს ფაქტობრივად დამოუკიდებლად თვლიდნენ. ამას გარდა, მის დროს ეკლესიის საჭეთმპყრობელი ხდება კათალიკოს-პატრიარქი და ერთიანდება აღმოსავლეთ და დასავლეთ ქართული ეკლესია.
დავით IV აღმაშენებელი
ამ სიაში ერთ-ერთი პირველი ადგილი დავით აღმაშენებელს და მის რეფორმებს უკავია. პირველ რიგში, აღსანიშნავია დავითის მიერ გატარებული სამხედრო რეფორმა. მან შექმნა საქართველოს მუდმივი 20 ათასიანი ჯარი. ასევე იყო 20 ათასიანი ფეოდალური ლაშქარი, დავითს ჰყავდა თავისი მონა-სპა - 5 ათას კაციანი სამეფო გვარდია, რომელიც ყაზარმულ ცხოვრებას ეწეოდა და მხოლოდ მეფეს ექვემდებარებოდა. ასევე იყვნენ მეციხოვნეები, ვინც ციხე-ქალაქებს იცავდნენ. სამხედრო რეფორმა იმით დასრულდა, რომ დავითმა 40 ათასი ყივჩაღი ოჯახი ჩამოასახლა. თითო ოჯახიდან თითო მებრძოლის გამოყვანა დაავალა, სანაცვლოდ კი მიწები დაურიგა და საცხოვრებელი მისცა.
დავითის სახელთან არის დაკავშირებული სასამართლო რეფორმა, ამ სხდომებს დავითიც ხშირად ესწრებოდა.
მნიშვნელოვანია ასევე მსტოვართა ინსტიტუტის შექმნა. მეფეს თავისი ინფორმატორები ყველგან ჰყავდა. მსტოვართა ინსტიტუტი ქვეყნის გარეთაც მოქმედებდა და ისინი ვალდებულები იყვნენ მეფისთვის საქართველოს საზღვრებს გარეთ მიმდინარე ამბები მიეწოდებინათ. ამიტომაც იყო, რომ დავით აღმაშენებელი ყოველთვის დროულ ნაბიჯებს დგამდა საერთაშორისო მიმართულებით, რადგან იცოდა გარშემო რა ხდებოდა.