Türkiyeli Çveneburilerin 3 Önderini Tanıyalım/გავიცნოთ თურქეთის ჩვენებურთა 3 ბელადი (GEO-TUR) -2
12/14/2021
World Georgian Union Phoenix-ის
მიერ
HAYRİ HAYRİOĞLU (VAKHTANG MALAKMADZE)
ჰაირი ჰაირიოღლუ (ვახტანგ მალაყმაძე)
(1936წ.-∞2003წ.)
Hayri Hayrioğlu’nun Ardından - ÇVENEBURİ KÜLTÜREL DERGİSİ - 2003/49 - Sayfa 29-34
HAYRİ HAYRİOĞLU’NU KAYBETTİK - Mustafa YAKUT
Hayri Hayrioğlu (Vahtang Malakmadze) 23 Nisan 2003 Çarşamba günü, İnegöl’de yaşama veda etti. Uzun süredir çekmekte olduğu şeker hastalığı, kalp krizi ile birlikte onu aramızdan ayırdı.
Hayri Hayrioğlu, 1936 yılında İnegöl’ün Hayriye köyünde doğdu. İlkokuldan sonra Bursa Erkek Sanat Enstitüsü’ne bağlı yapıcılık kursunu bitirdi. 1960’da İstanbul Yıldız Polis Okuluna girdi. Türkiye’nin birçok bölgesinde polis memuru olarak görev yaptı. Polislik meslek yaşamı boyunca Gürcü kültürü ile ilgili çalışmalarından dolayı birçok zorlukla karşılaştı; soruşturmalara, takibata, sürgünlere uğradı ve sonunda, 1982’de emekli edildi.
Hayrioğlu, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonucu yurtlarını terkedip Osmanlı ülkesine, İnegöl’ün Hayriye köyüne gelip yerleşmek zorunda kalan Gürcüstan’ın Acara-Maçaheli bölgesi insanların üçüncü kuşak torunlarmdandır. Gürcü dilini aile arasında öğrendi. Çocuk yaşta Gürcü halk deyişlerini, manilerini kaleme almaya çalıştı. 1951 yılında bu dilin kendine özgü bir alfabesi olduğunu rastantı sonucu öğrendi. Kafkas halklarının geçmişi ve bu gününe ilgi duymaya başladı. Bu dillerde yayınlanmış Kafkas literatürünü araştırıp inceledi.
Yurt içinde ve dışında çeşitli yazılan yayınlandı. 1977-1980 yıllarında Çveneburi dergisinin çıkartılmasında Ahmet Özkan Melaşvili’ye yardımcı oldu.
Hayrioğlu’nun çevirdiği masalların bir bölümü iki kitap halinde basıldı. 1983’te Cem Yayınevi’nden Tembel Adam adıyla çıkan birinci kitap, Milli Eğitim Bakanlığınca ilkokullara tavsiye edildi. Güneşin Kızı ismini taşıyan ikinci kitap ise 1986’da Esin Yayınevince yayınlandı. Çevirdiği bir başka eser; Aleksandre Çhaidze’nin ‘Köprü’ adlı piyesi Trabzon Devlet Tiyatrosu’nda sahnelendi.
Hayrioğlu’nun çeviri çalışmaları ilerleyerek sonraki yıllarda Gürcüstan tarihi ve kültürü açısından çok önemli eserlerin Türkçe’ye kazandırılmasını sağladı. Türkiye basınında sansasyonel bir yapan, Muhammed Vanilişi ile Ali Tandilava’nın yazdığı Lazlar'ın Tarihi, Hayrioğlu tarafından çevrilip Ant Yayınları tarafından 1992’de basıldı.
Niko Berdzenişvili ve Simon Canaşia’nın yazdığı, halen Gürcüstan’da ders kitabı olarak okutulmakta olan Başlangıcından 19. yy’a Kadar Gürcüstan Tarihi isimli kitap Hayrioğlu’nun çevirisi ile 1997’de Sorun Yayınları tarafından yayınlandı.
Hayrioğlu’nun çevirdiği ve 1998’de yine Sorun Yayınları’ndan çıkan son kitabı ise Trabzon’dan Abhazya’ya Doğu Karadeniz Halklarının Tarih ve Kültürleri ismini taşıyor.
Tüm bu çalışmaları ve diğer değerli katkıları nedeniyle Gürcüstan Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze tarafından onur madalyası ile ödüllendirilen Hayri Hayrioğlu’na bu ödül ölümünden beş ay önce (20 Kasım 2002’de) İnegöl’de Gürcüstan’ın Ankara Büyükelçisi Tariel Lebanidze tarafından törenle verildi.
Önemli Not: Türkçe ve Gürcüce bölümlerin birlikte yer aldığı Hayri Hayrioğlu'nun hayatını anlatan kitabın pdf versiyonunu aşağıdaki linkten ücretsiz indirebilirsiniz:
https://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/...
(Hakan) Gaffar Yılmaz / Temur Katamadze
30 Temmuz 2019 / Batum - GÜRCÜSTAN
ჰაირი ჰაირიოღლუ (ვახტანგ მალაყმაძე)
(1936წ.-∞2003წ.)
Hayri Hayrioğlu’nun Ardından - ÇVENEBURİ KÜLTÜREL DERGİSİ - 2003/49 - Sayfa 29-34
HAYRİ HAYRİOĞLU’NU KAYBETTİK - Mustafa YAKUT
Hayri Hayrioğlu (Vahtang Malakmadze) 23 Nisan 2003 Çarşamba günü, İnegöl’de yaşama veda etti. Uzun süredir çekmekte olduğu şeker hastalığı, kalp krizi ile birlikte onu aramızdan ayırdı.
Hayri Hayrioğlu, 1936 yılında İnegöl’ün Hayriye köyünde doğdu. İlkokuldan sonra Bursa Erkek Sanat Enstitüsü’ne bağlı yapıcılık kursunu bitirdi. 1960’da İstanbul Yıldız Polis Okuluna girdi. Türkiye’nin birçok bölgesinde polis memuru olarak görev yaptı. Polislik meslek yaşamı boyunca Gürcü kültürü ile ilgili çalışmalarından dolayı birçok zorlukla karşılaştı; soruşturmalara, takibata, sürgünlere uğradı ve sonunda, 1982’de emekli edildi.
Hayrioğlu, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonucu yurtlarını terkedip Osmanlı ülkesine, İnegöl’ün Hayriye köyüne gelip yerleşmek zorunda kalan Gürcüstan’ın Acara-Maçaheli bölgesi insanların üçüncü kuşak torunlarmdandır. Gürcü dilini aile arasında öğrendi. Çocuk yaşta Gürcü halk deyişlerini, manilerini kaleme almaya çalıştı. 1951 yılında bu dilin kendine özgü bir alfabesi olduğunu rastantı sonucu öğrendi. Kafkas halklarının geçmişi ve bu gününe ilgi duymaya başladı. Bu dillerde yayınlanmış Kafkas literatürünü araştırıp inceledi.
Yurt içinde ve dışında çeşitli yazılan yayınlandı. 1977-1980 yıllarında Çveneburi dergisinin çıkartılmasında Ahmet Özkan Melaşvili’ye yardımcı oldu.
Hayrioğlu’nun çevirdiği masalların bir bölümü iki kitap halinde basıldı. 1983’te Cem Yayınevi’nden Tembel Adam adıyla çıkan birinci kitap, Milli Eğitim Bakanlığınca ilkokullara tavsiye edildi. Güneşin Kızı ismini taşıyan ikinci kitap ise 1986’da Esin Yayınevince yayınlandı. Çevirdiği bir başka eser; Aleksandre Çhaidze’nin ‘Köprü’ adlı piyesi Trabzon Devlet Tiyatrosu’nda sahnelendi.
Hayrioğlu’nun çeviri çalışmaları ilerleyerek sonraki yıllarda Gürcüstan tarihi ve kültürü açısından çok önemli eserlerin Türkçe’ye kazandırılmasını sağladı. Türkiye basınında sansasyonel bir yapan, Muhammed Vanilişi ile Ali Tandilava’nın yazdığı Lazlar'ın Tarihi, Hayrioğlu tarafından çevrilip Ant Yayınları tarafından 1992’de basıldı.
Niko Berdzenişvili ve Simon Canaşia’nın yazdığı, halen Gürcüstan’da ders kitabı olarak okutulmakta olan Başlangıcından 19. yy’a Kadar Gürcüstan Tarihi isimli kitap Hayrioğlu’nun çevirisi ile 1997’de Sorun Yayınları tarafından yayınlandı.
Hayrioğlu’nun çevirdiği ve 1998’de yine Sorun Yayınları’ndan çıkan son kitabı ise Trabzon’dan Abhazya’ya Doğu Karadeniz Halklarının Tarih ve Kültürleri ismini taşıyor.
Tüm bu çalışmaları ve diğer değerli katkıları nedeniyle Gürcüstan Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze tarafından onur madalyası ile ödüllendirilen Hayri Hayrioğlu’na bu ödül ölümünden beş ay önce (20 Kasım 2002’de) İnegöl’de Gürcüstan’ın Ankara Büyükelçisi Tariel Lebanidze tarafından törenle verildi.
Önemli Not: Türkçe ve Gürcüce bölümlerin birlikte yer aldığı Hayri Hayrioğlu'nun hayatını anlatan kitabın pdf versiyonunu aşağıdaki linkten ücretsiz indirebilirsiniz:
https://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/...
(Hakan) Gaffar Yılmaz / Temur Katamadze
30 Temmuz 2019 / Batum - GÜRCÜSTAN
